الزامات طراحی و اجرای نمای سرامیکی ( بخش اول )
مقدمه
دو روش کلی نصب سرامیک در نمای ساختمان ها وجود دارد. روش نصب تر یا روش چسبانده شده و روش نصب خشک یا روش مهار شده. در روش نصب خشک ، اتصالات، باید بارهای ثقلی ناشی از سرامیک و اجزای آن را علاوه بر بارهای جانبی وارده شامل بارهای زلزله ، بارهای فشار و مکش باد تحمل کنند. همچنین این نوع نما باید در برابر بارهای ضربه ناشی از برخورد قطعات مختلف به آنها بخصوص قطعات جابه جا شده توسط تند بادها کنترل شوند.
نصب سرامیک به روش ترنصب سرامیک به روش تر می تواند با استفاده از ملات سیمان پرتلند ، ملات خشک ، ملات سیمان پرتلند – لاتکس یا چسب اپوکسی انجام شود. ضوابط و الزامات هر روش در ادامه آورده شده است:
نصب سرامیک به روش تر ، با سیمان پرتلندروش نصب سرامیک به روش تربا استفاده از سیمان پرتلند براساس ضوابط و الزامات ذکر شده در این بندد می باشد. لازم به ذکر است روش نصب و الزامات مورد استفاده در این بند می تواند برای سیمان پرتلند ، ملات خشک و یا سیمان پرتلند – لاتکس مورد استفاده قرار گیرد.
ضوابط کاربرد تسلیح فلزی و لایه خراشیده برای دیوارهادر نصب تر سرامیک باید از تسلیح فلزی و یا لایه خراشیده استفاده شود، آماده سازی و نصب تسلیح فلزی و یا لایه خراشیده باید براساس ضوابط این بند انجام شود.
شبکه فلزی مورد استفاده به عنوان پشت بند نمای سرامیک بر روی دیوارهای خارجی باید گالوانیزه و براساس مشخصات ASTM C848 و وزن آن از 4/1 کیلوگرم بر متر مربع کمتر نباشد. شبکه فلزی باید در فواصل متناسب با بار وارده بر آن به دیوار پشتیبان متصل گرددو حداقل به میزان 50 میلی متر یا به میزان یک مش در اطراف و انتهای جایی که ورقه ها به هم متصل می شوند ، باید هم پوشانی داشته باشد.لایه خراشیده و لایه تراز برای دیوار
نسبت مصالح لایه های خراشیده و تراز به صورت یکی از موارد زیر توصیه می شود:یک قسمت سیمان پرتلند ، 2/1 قسمت آهک هیدراته و 4 قسمت ماسه خشک یا 5 قسمت ماسه مرطوب به صورت حجمی ؛ در هنگام اختلاط به صورت دستی ، مواد تشکیل دهنده ملات خشک، قبل از اضافه نمودن آب به منظور دستیابی به روانی مناسب باید کاملا با یکدیگر مخلوط شوند. هنگام اختلاط ماشینی ، ابتدا آب باید اضافه شود. اگر ملات پیش از استفاده به گیرش اولیه خود رسیده باشد باید دور ریخته شود. لایه خراشیده به شبکه فلزی یا واحد بنایی تمیز و آمادهه شده و یا سطح بتنی سمباده ای با درجه زبری مناسب که بتواند اتصال مکانیکی مطلوبی با سرامیک برقرار کند باید اعمال شود. لایه خراشیده حداقل به میزان 24 ساعت قبل از اعمال ملات بستر باید عمل آوری شود. لایه تراز هنگامی که تغییرات سطح بیشتر از 6 میلی متر در 4/2 متر باشد یا زمانی که ضخامت ملات بستر بیشتر از 19 میلی متر باشد برای ساخت یک سطح یکنواخت لازم است. هنگامی که لازم باشد یک لایه تراز بر روی لایه خراشیده اعمال شود، باید لایه تراز نیز خراشیده شده و با توجه به شرایط آب و هوایی حداقل به میزان 24 ساعت عمل آوری شود.
ملات بستر ( زیرکار ) توصیه می شود برای مخلوط ملات بستر از یک قسمت سیمان پرتلند، 2/1 قسمت آهک هیدراته و 5 قسمت ماسه مرطوب تا یک قسمت سیمان پرتلند ، یک قسمت آهک هیدراته و 7 قسمت ماسه مرطوب به صورت حجمی استفاده شود. هنگام اختلاط به صورت دستی ، مواد تشکیل دهنده ملات خشک ، قبل از اضافه نمودن آب به منظور دستیابی به روانی مناسب باید به صورت کامل با یکدیگر مخلوط شوند. هنگام اختلاط ماشینی ، ابتدا آب باید اضافه شود.
اگرملات پیش از استفاده به گیرش اولیه خود رسیده باشد باید دور ریخته شود. -بکارگیری ملات – قبل از آنکه ملات بستر اعمال گردد، لایه خراشیده و لایه تراز باید عمل آوری گردد ( طول زمان عمل آوری وابسته به شرایط آب وهوایی می باشد).
– بلافاصله پیش ازاعمال ملات بستر، در صورت لزوم باید به طور یکنواخت لایه سطحی پیشین یا سطح بلوک سیمانی با آب مرطوب شود.
– تمامی سطوح باید شاقولی و صاف بوده و لبه های گونیا داشته باشند.
– حداکثر انحراف مجاز سطح در سطوح افقی و عمودی 6 میلی متر در 3 متر است.
-ملات بستر باید برای فراهم نمودن یک سطح شاقولی و صاف در فاصله مناسبی از دیوار تمام شده یا خط سقف اعمال شود. حداکثرضخامت بستر ملات 19 میلی متر توصیه می شود. – حد مجاز رواداری سطح در سطوح عمودی و افقی 6 میلی متر در 3 متر است.
– درروش تک لایه با استفاده از ملات بستر ، مراحل زیر باید انجام شود: یک غشا نصب شود. توفال فلزی توسط غشا محکم به پشت بند متصل شود. یک ملات بستر با ضخامت 10 تا 19 میلی متر اعمال گردد و تا هنگامی که ملات بستر هنوز کارا می باشد سرامیک نصب شود.
– نصب سرامیک بر روی دیوار
-سرامیک باید حداقل به مدت نیم ساعت در آب تمیز به طور کامل خیسانده شده و آب اضافی آن پیش از نصب خارج شود. سرامیک هایی که قبل از نصب لبه های آنها خشک به نظر می رسند دوباره خیسانده شود. هنگامی که سرامیک ها نصب می گردند رطوبت آزادی بر پشت آنها باقی بماند. ( لازم نیست سرامیک شیشه ای لعاب دار یا بدون لعاب خیسانده شود)
– هنگامی که اتصال با یک لایه ملات خشک یا ملات سیمان پرتلند- لاتکس مورد استفاده قرار می گیرد، سرامیک نباید خیسانده شود.
– قبل از نصب سرامیک برروی سطوح قائم ، درزها با استفاده از ملات مخصوص فاصله گذاری بین سرامیک ها پر شود.
– یک لایه اتصال با ضخامت 1 تا 2 میلی متر بر روی ملات بستر تا زمانی که هنوز کارا می باشد اعمال گردد. اگر درزهای سفید نیاز باشد، باید لایه اتصال با استفاده از سیمان سفید اجرا شود. – سرامیک باید محکم روی بستر ملات نصب شود. پهنای درز بین سرامیک ها توسط قلاب های روی سرامیک تعیین می گردد. فاصله دهنده ها ، طناب یا رشته باید برای فاصله دادن سرامیک هایی که قلاب ندارند مورد استفاده قرار گیرند.
تمامی سطوح باید در یک سطح صاف و در یک موقعیت یا تراز مناسب قرار گیرد. همه سرامیک ها باید تا زمانی که بستر ملات هنوز کارا می باشد نصب شوند. با ضربه زدن، باید تمامی فاصله بین شیارهای سرامیک با سیمان پر شود.
-قبل ازآنکه گیرش اولیه ملات اتفاق بیفتد سرامیک باید تنظیم شود.
به کارگیری و عمل آوری گروت مناسب بسته به شرایط محیطی باید صورت گیرد. از انواع دوغاب می توان به گروت اپوکسی مقاوم در برابر مواد شیمیایی ؛ گروت furan مقاوم دربرابر مواد شیمیایی ؛ گروت دوغاب اپوکسی اصلاح شده اشاره کرد.- نصب سرامیک با چسب های طبیعی یا چسب اپوکسی نصب سرامیکاگر چه چسب های طبیعی و چسب های اپوکسی به صورت مشابه نصب می گردند، اما کارکرد و مشخصات فیزیکی آن ها متفاوت می باشد. به عنوان مثال اپوکسی باید مخلوط گردد در حالی چسب های طبیعی بدون مخلوط نمودن مستقیما مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین ، برای نصب با استفاده از چسب اپوکسی به مهارت بیشتری نیاز است.بکارگیری چسب
-چسب باید برای برقراری اتصال مکانیکی وپوشش مناسب دندانه دار شود. حداقل ضخامت چسب بین سرامیک و پشت بند ، 1 میلی متر است.
– نصب سرامیک برروی دیوارها
-نصب سرامیک باید برروی دیوارهای بنایی یا بتن خشک و هموار صورت پذیرد. در نصب سرامیک با چسب اپوکسی یا چسب طبیعی ، ملات بستر باید 24 ساعت یا بیشتر در دمای 21 درجه سانتی گراد عمل آوری شده و پیش از نصب سرامیک باید به طور کامل خشک شده باشد. – سرامیک باید برروی چسب ، فشار داده شده تا از اتصال چسب با سرامیک در حالی که فاصله و انطباق درز به صورت دقیق حفظ شده است ، اطمینان حاصل گردد. حداقل 3/2 درز برای گروت ریزی باز نگه داشته شود.
– گروت ریزی سرامیک-چسب باید از رو و لبه های سرامیک پاک شود.
– برای تبخیر حلال قبل از گروت ریزی، حداقل زمانی به میزان 24 ساعت لازم است.
– نصب سرامیک با ملات سیمان پرتلند خشک یا ملات سیمان پرتلند لاتکس
ملات های خشک و ملات های سیمان پرتلند لاتکس می تواند به صورت یک لایه اتصال ضخامت 2 میلی متری برای اتصال سرامیک به بستر ملات سیمان پرتلند که هنوز کارا می باشد ، به کار برده شود. آن ها همچنین می توانند برروی بستر ملات سیمان پرتلند عمل آورده شده یا دیوارهای پشتیبان سیمانی مورد استفاده قرار گیرند . در شرایط معمول، عمل آوری 20 ساعته در دمای 21 درجه سانتی گراد کافی می باشد اما عمل آوری بیشتر بستر ملات تا حدود 10 روز مطلوب می باشد .
اختلاط ملات های سیمان پرتلند خشک:ملات های خشک مطابق دستورالعمل زیر باید مخلوط شود .مواد تشکیل دهنده خشک به مقدار آب توصیه شده اضافه شود. به آهستگی و به صورت یکنواخت مخلوط شود و اجازه داده شود که ملات به مدت 15 دقیقه بماند، آنگاه دوباره مخلوط شود. آب، ملات اضافه یا دیگر مواد تشکیل دهنده نباید بعد از زمان کشته شدن ملات، اضافه شود .
روانی ملات باید به گونه ای باشد که در صورت استفاده از کمچه شیاردار، شیار ایجاد شده در ملات جاری نشده و افت ننماید.
در هنگام استفاده، هر از چند گاهی ملات باید دوباره مخلوط شود. آب اضافی یا مصالح تازه بعد از اختلاط اولیه نباید اضافه گردد. ملات نباید بعد از اولین گیرش مورد استفاده قرار گیرد .اختلاط ملات های سیمان پرتلند لاتکس:
ملات سیمان پرتلند لاتکس به گونه ای که در اینجا زکر شده است باید مخلوط شوند.از مخلوط ملات خشک بسته بندی شده استفاده شود.
-مخلوط ملات خشک به مقدار آب یا لاتکس تعیین شده توسط سازتده اضافه شود و اختلاط به صورت یکنواخت برای بدست آوردن ملات با رطوبتی یکنواخت از نظر بصری و کامل انجام شود. -ملات های thin-set سیمان پرتلند لاتکس به دو شکل موجود می باشد. هر دو نوع مخلوط های خشک می باشند که یکی نیازمند اضافه نمودن لاتکس مایع در هنگام اختلاط می باشد. در این حالت به دستورالعمل های سازنده برای لاتکس مایع توجه شود.شکل دوم یک پودر خشک و پلیمرهای خشک مخلوط شده در کارخانه می باشد که تنها در هنگام اختلاط باید به آن ها آب اضافه شود. در این حالت به دستورالعمل های سازنده ملات توجه شود.
– روانی ملات باید به گونه ای باشد که در صورت استفاده از کمچه شیاردا، شیار ایجاد شده در ملات نباید جاری شده و افت نماید.
– در هنگام استفاده، هر از چند گاهی ملات را دوباره مخلوط نمایید. آب اضافی یا مصالح تازه بعد از اختلاط اولیه نباید اضافه گردد. ملات نباید بعد از اولین گیرش مورد استفاده قرارگیرد.
-نصب سرامیک بر روی دیوار
-سطح باید بصورت سرتاسری تمیز شود و اگر خیلی خشک است، مرطوب شده ولی اشباع نشود. -ملات با استفاده از سمت تخت کمچه در ابعاد سطحی که کمتر از ابعاد سرامیک است اعمال شود. با استفاده از یک کمچه دندانه دار، ملات شانه شده تا بستری یکنواخت روی سطح پشت بند تراشیده بدست آید . سطح به صورت یکنواخت بدون نقاط خالی، با میزان ملات کافی به منظور اطمینان از ضخامت ملات حداقل 2 میلی متر بین سرامیک و پشت بند پس از آنکه سرامیک در موقعیت جا زده شود، پوشش داده شود.سرامیک نباید بر روی ملات که خاصیت چسپندگی خود را از دست داده است اعمال گردد.
قبل از گروت ریزی تمامی سرامیک ها باید به صورت محکم کار گذاشته شود، همه کاغذها و چسپ ها از روی سرامیک برداشته شود و تمامی فاصله دهنده ها، رشته ها، طناب ها و چنگک ها برداشته شود.